DII – DEFENCE INDUSTRY INNOVATION
WSPÓŁPRACA DLA OBRONNOŚCI
DEFENCE, INDUSTRY, INNOVATION 23 LISTOPADA 2018
Konferencja „Obronność, przemysł, innowacje- nowe polityki Unii Europejskiej” za nami. 23 listopada w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego spotkali się eksperci do spraw obronności, przedstawiciele polskich ministerstw i Komisji Europejskiej, akademicy, reprezentanci firm związanych z sektorem obronnym.
Cele tej konferencji dobrze opisuje list, który skierowała Pani Elzbieta Bieńkowska, Komisarz Unii Europejskiej ds. Rynku Wewnętrznego i Przemysłu. Czytamy w nim, m.in. „Jeśli spojrzymy na ostatnie dwa lata, nie ulega wątpliwości, że były one przełomowe dla Europy i dla europejskiego przemysłu obronnego. (…) Europejski Fundusz Obronny, wraz z innymi inicjatywami podjętymi w ostatnich miesiącach przez Państwa Członkowskie, tworzy podwaliny pod nową politykę obronną Unii Europejskiej.
Naszym celem jest stworzenie konkurencyjnego, wydajnego i innowacyjnego przemysłu obronnego zdolnego zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom Europy. Kluczem do osiągnięcia tego założenia jest wspieranie współpracy między podmiotami ze wszystkich państw Unii, szukanie synergii i korzystanie z możliwości które oferuje wspólny rynek.”
W czasie konferencji podnoszono, że w Unii Europejskiej 80 proc. zamówień publicznych i ponad 90 proc. projektów badawczych i technologicznych w sektorze obronnym realizowanych jest na poziomie krajowym. Ta fragmentacja powoduje, że powstaje wiele podobnych produktów, które nie stają się konkurencyjnymi w skali światowej. W UE mamy ponad 170 różnych systemów uzbrojenia, podczas w USA mają 30 systemów. W UE mamy 17 różnych typów czołgów, w USA mają jeden. W Europie jest więcej producentów śmigłowców niż rządów, które mogłyby je kupić. Potrzebę ponad granicznej współpracy i synergii ma wytworzyć Europejski Program Rozwoju Przemysłu Obronnego ( EDIDP), który już w latach 2019-2020 rozdysponuje 500 mln Euro pomiędzy konsorcja firm europejskich z trzech różnych krajów UE. EDIDP to program przygotowawczy dla europejskiego przemysłu, ale też dla Komisji Europejskiej i administracji Państw Członkowskich przed wdrożeniem Europejskiego Funduszu Obronnego ( EDF), który w latach 2021-2027 będzie dysponował budżetem 13 miliardów Euro.
O założeniach EDF i EDIDP, procedurach i wymogach kwalifikacji konsorcjów mówił Pan Maciej Szymański , Policy Officer z DG Grow Komisji Europejskiej. Pani Aleksandra Borowicz z Departamentu Polityki Zbrojeniowej MON przedstawiła, w jaki sposób polska administracja przygotowuje się do wdrożenia EDIDP i EDF. Wskazała potencjalne, projektowe obszary zainteresowania MON, wokół których mogłyby się tworzyć konsorcja z udziałem polskich firm.
Kolejny przedstawiciel Komisji Europejskiej Pan Paul Anciaux wskazał różne europejskie fundusze i programy, z których mogą pozyskiwać środki małe i średnie przedsiębiorstwa. Komisja postrzega MŚP jako znaczące ogniwo łańcucha dostaw dla sektora obronnego, które wyróżniają się innowacyjnością. Szansą dla MŚP są też prace nad technologiami „dual use”- podwójnego zastosowania. Z racji położenia poza metropoliami, MŚP w znaczący sposób wpływają na rozwój regionalny. Wyrazem tego jest aktywna działalność Euroepan Network of Defence- related Regions, niestety wciąż nie ma w nim polskiego podmiotu. W czasie konferencji po raz pierwszy w Polsce zaprezentowana została broszura informacyjna, wydana przez Komisję Europejską „ Możliwości dla MŚP zapewniane przez Europejski Fundusz Obronny”.
Poszukiwanie synergii i współpracy jest nie tylko wymogiem ekonomiki, ale też geopolityki. Mówili o tym uczestnicy panelu „Nowe polityki UE na rzecz obronności a członkostwo w NATO. Synergia czy konkurencja?”
Pan Janusz Onyszkiewicz, były minister obrony narodowej w latach 1992-1993 i 1997-2000, wskazywał, że NATO daje nam twarde gwarancje bezpieczeństwa, zaś Unia, jej Państwa Członkowskie mogłyby zadbać o lepsze, bardziej racjonalne zagospodarowanie budżetu na cele obronne. Gen. Mieczysław Bieniek, który osiągnął wysokie stanowiska dowódcze w NATO, podkreślał, że nic nie zastąpi zorganizowanej, dowodzonej , sprawdzanej w ćwiczeniach siły obronnej, opartej na solidnym sojuszu politycznych wartości. Tym niemniej są dziedziny, jak na przykład cyber security, gdzie „cywilna” Unia ma większe osiągnięcia niż „wojskowe” NATO. Zwrócił uwagę na unijną Stałą Współpracę Strukturalną ( PESCO) , dzięki której Państwa Członkowskie podejmują wspólne działania podnoszące ich zdolności wojskowe. Pan Krzysztof Janik, były minister spraw wewnętrznych w latach 2001-2004, opisywał doświadczenia resortu, którym kierował w czasie przygotowań do polskiej akcesji do UE. Wspólne reagowanie kryzysowe wymusza ujednolicenie procedur a nawet sprzętu wykorzystywanego przez strażaków. Obiektywnie podnosi to poziom bezpieczeństwa europejskiego. Pani Joanna Janiszewska- Osica , naczelnik wydziału w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa MSZ mówiła o nowych działaniach, jakie dyplomacja podejmuje w zmieniającym się świecie. Chodzi przecież o to, by nie potwierdzało się powiedzenie teoretyka wojny, iż „Wojna jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”.
Problemy współpracy przemysłu z gestorem- zamawiającym sprzęt wojskowy zdominowały emocjonalny panel z udziałem Gen. Jerzego Guta- byłego dowódcy GROMu i Wojsk Specjalnych oraz Pana Jana Grabowskiego- dyrektora MBDA Missile Systems w Polsce i Pana Krzysztofa Krystowskiego- Vice Presidenta Leonardo Company, koncernu, który jest właścicielem WSK „PZL- Świdnik”. Brakuje dialogu, work- shopów, wspólnego testowania sprzętu, gdyż wprowadzono przesadnie restrykcyjne zasady kontaktów wojskowych z przemysłem. Polski przemysł nie dość elastycznie reaguje na uwagi i oceny wojskowych użytkowników. Wydarzenia targowe stały się główną okazją do spotkań, co z racji na ofertowy i uroczysty charakter wystaw, nie daje możliwości pogłębionej dyskusji. Krzysztof Krystowski podkreślał, że przemysł europejski jest najlepszym partnerem dla polskiej obronności, gdyż nie występują bariery prawne w przekazywaniu technologii, nie jest tak duży jak koncerny amerykańskie- łatwiej więc negocjować kontrakty, w Unii pojawiła się wola polityczna, by integrować swoje przemysły obronne i Polska może na tym tylko skorzystać.
W dyskusjach uczestniczyli też Panowie: dr Michał Wierciński- Dyrektor Biura Technologii Kosmicznych PGZ S.A., Zbigniew Skrzyński z Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii oraz Krzysztof Łaba, który odpowiada za program-projekty obronności i bezpieczeństwo w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.
Podsumowania zawsze są najtrudniejsze, bo eksperci i słuchacze mają prawo do własnych wniosków. Wydaje się, że kilka obserwacji jest wspólnych. Po pierwsze, trzeba wiedzieć- czyli poznawać możliwości, jakie dają nowe polityki i instrumenty wsparcia Unii Europejskiej. Po drugie, potrzebny jest dialog i współpraca, tylko tak można wytworzyć wspólne platformy produktowe, synergie technologiczne. Po trzecie, jesteśmy i w NATO, i w Unii Europejskiej- daje to poczucie stabilności i bezpieczeństwa.
Krakowska Akademia i jej Wydział Nauk o Bezpieczeństwie była dobrym miejscem do dyskusji o obronności, przemyśle i innowacjach w Unii Europejskiej.
Konferencja: "Obronność, przemysł, innowacje - nowe polityki Unii Europejskiej". 23 Listopada 2018, Kraków.
Wielki projekt, jakim jest Unia Europejska, wyrósł z przekonania, że pokój, współpraca i rozwój są przyszłością naszego kontynentu.
Wstąpienie Polski w struktury UE w 2004 roku było ostatecznym końcem sztucznego rozłamu dokonanego w Europie przez wojny XX wieku.
Europa, zgodnie z metaforą, jakiej użył Jan Paweł II, zaczęła wówczas w pełni oddychać dwoma płucami, wschodnim i zachodnim.
Gdy pięć lat później zostałem Przewodniczącym Parlamentu Europejskiego wielokrotnie podkreślałem, że chcemy, aby Europa była nowoczesna i silna.
I aby dostrzegali to nasi obywatele.
Dziś, Europejski Program Rozwoju Przemysłu Obronnego (European Defence Industrial Development Programme) oraz Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund) dają tego gwarancje.
Unia Europejska przeznaczy w najbliższych latach wymierne środki na rozwój przemysłu obronnego.
To ważne również dlatego, że przemysł ten zatrudnia ponad milion specjalistów i jest nośnikiem nowoczesnych technologii oraz innowacyjności.
Nowe instrumenty unijnego wsparcia mają zachęcić europejskie firmy do ponadgranicznej współpracy – tak, aby produkty wyprodukowane w UE były konkurencyjne na globalnym rynku. Środki te zapewnią również wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które odgrywają ważną rolę w łańcuchu dostaw dla europejskiej obronności. Co więcej, wspierając przemysł obronny promujemy też rozwiązania o podwójnym, czyli także cywilnym, zastosowaniu.
Jestem przekonany, że konferencja „Obronność, przemysł, innowacje” zachęci firmy z naszej części Europy do aktywnego udziału w realizacji nowej europejskiej strategii na rzecz rozwoju przemysłu obronnego.
W listopadzie 2016 roku ogłoszono Europejski Plan Działania w Sektorze Obrony (European Defence Action Plan). W czerwcu 2017 roku Komisja Europejska powołała Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund). Na lata 2021-27 Komisja proponuje budżet funduszu w wysokości 13 mld EUR.
W maju 2018 roku Europejski Program Rozwoju Przemysłu Obronnego (European Defence Industrial Development Plan- EDIDP) uzyskał akceptację Rady.
EDIDP już w latach 2019-2020 będzie dysponować budżetem 500 mln Euro na dofinansowanie prac rozwojowych dotyczących sprzętu wojskowego.
Czy Unia Europejska „idzie na wojnę”? A może konkuruje z NATO?
Unia chce ponosić współodpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy. Dlatego chce lepiej wykorzystać możliwości przemysłu obronnego.
Ten potencjał może być lepiej wykorzystywany. W UE 80 % zamówień publicznych oraz ponad 90% projektów badawczych i technologicznych w sektorze obronnym realizowanych jest na poziomie krajowym.
W UE mamy 17 różnych typów czołgów, w USA- jeden. W Europie jest więcej producentów śmigłowców niż rządów, które mają budżet na ich zakup.
Konferencja „Obronność, przemysł, innowacje- nowe polityki Unii Europejskiej” przybliży możliwości, jakie pojawiają się przed europejskim przemysłem obronnym.
Z udziałem Prof. Jerzego Buzka- Przewodniczącego Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego, wysokich przedstawicieli Komisji Europejskiej, polskiego Sejmu i Rządu RP, gości z krajów Grupy V4 Plus, podejmiemy dyskusję o potrzebie współpracy, innowacji i bezpieczeństwa.
23 LISTOPADA 2018
09:00 – 10:00 REJESTRACJA I POWITALNA KAWA
10:00 – 10:15 INAUGURACJA KONFERENCJI
- JM Rektor Akademii Krakowskiej prof. zw. dr hab. Jerzy Malec
- Dariusz Szymczycha – Wiceprezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Europa-Północ-Wschód
10:15 – 11:30 DEBATA: Nowe polityki UE na rzecz obronności, a członkostwo w NATO. Synergia czy konkurencja?
- Pan Janusz Onyszkiewicz – Minister Obrony Narodowej w latach 1992-1993 i 1997-2000
- Poseł Michał Jach – Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej Sejmu RP (tbc)
- Pani Joanna Janiszewska –Osica – Naczelnik Wydziału Współpracy Przemysłów Obronnych i Kontroli Eksportu, Departament Polityki Bezpieczeństwa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
- Gen. (r), prof. nadzw. dr Mieczysław Bieniek – Wydział Nauk o Bezpieczeństwie, Krakowska Akademia im. A. Frycza-Modrzewskiego
12:00 – 13:00 DEBATA: Nowe fundusze UE na obronność – korzyści dla przemysłu obronnego. Prezentacja założeń EDIDP.
- Pan Maciej Szymański – Policy oficer, Unit Defence, DG GROW, European Comission
- Pani Aleksandra Borowicz – Starszy Specjalista, Wydział Współpracy z Przemysłem, Departament Polityki Zbrojeniowej, Ministerstwo Obrony Narodowej
- Pan Zbigniew Skrzyński – Główny Specjalista, Wydział Współpracy Międzynarodowej Przemysłu Obronnego, Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii RP
- Pan Michał Wierciński – Dyrektor Biura, Biuro Technologii Kosmicznych i Satelitarnych, Polska Grupa Zbrojeniowa S.A.
13:00 – 13:30 PRZERWA KAWOWA
13:30 – 14:30 PANEL DYSKUSYJNY: Unia Europejska, regulacje, polityki, instrumenty wsparcia, a potrzeby przemysłu.
- Prof. Jerzy Buzek – Przewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego
- Pan Jan Grabowski – Dyrektor MBDA w Polsce
- Pan Krzysztof Krystowski – Vice President, Leonardo Company, WSK Świdnik
14:30 – 15:30 PANEL DYSKUSYJNY: Małe i średnie przedsiębiorstwa w europejskiej „sieci” obronnej. Jak wytworzyć spójność i synergie między różnymi politykami UE na rzecz MŚP? Znaczenie innowacyjności i „dual-use technology”.
- Pan Paul Anciaux – Policy Officer Defence Industry, European Commission, DG for Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs
- Przedstawiciel Pełnomocnika Rządu ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw
15:30 – 16:00 PODSUMOWANIE KONFERENCJI
16:00 – 17:00 LUNCH
Uczestnik indywidualny
- Pięć debat
- Lunch na miejscu
- Wystawa innowacji